އިސްލާމީ ދުނިޔެއަށް އައި އެންމެ ދިގު ޤަރުނު

އިސްލާމީ ޚިލާފަތު އުވިގެން ދިޔަތާ ސައްތައެއް ފާއިތުވެގެން ގޮސްފައިވާއިރު އެ ހާދިސާއާމެދު ފުންކޮށް ވިސްނައިލުމުގެ ޟަރޫރަތުވަނީ ބޮޑުވެފައެވެ. ޚިލާފަތު ނެތިގެންގޮސް މުސްލިމުންގެ ފަރާތުން އިސްނަގާނެ މަރުކަޒީ ސިޔާސީ ބާރެއް ނެތިވުމަކީ މިއަދުގެ މުސްލިމުންގެ ދުވަހުގެ ދިރިއުޅުމަށް އެންމެ ބޮޑަށް އަސަރުކުރުވާ ކަންކަމުގެ ތެރެއިން އެއް ކަމެވެ. ޚިލާފަތު އުވައިލެވިގެން ދިޔައީ ތުރުކީވިލާތުގެ އިމުގެ ތެރޭގައިކަމަށްވީ ނަމަވެސް އެކަމުގެ އަސަރު މުޅި އިސްލާމީ އުންމަތަށް ދެމިގެން ގޮސްފައިވެއެވެ.

ޖުމްހޫރީ ވެރިކަމާއި ރަސްކަމުގެ ތެރެއިން ޤައުމިއްޔަ ދައުލަތްތަކެއްގައި ދިރިއުޅެން ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ފެށި މުސްލިމުންގެ ފިކުރާއި ކަންކަމާމެދު ދެކުނު ގޮތަށް ޚިލާފަތު އުވުމުން އަސަރުތަކެއް ކުރިއެވެ. ޚިލާފަތު އުވުމަށްފަހު މުޅި އިސްލާމީ އުންމަތުގެ ޙަޤީޤަތް "ޚިލާފަތަށް ފަހު" ނުވަތަ ޕޯސްޓް ކެލިފޭޓްގެ ގޮތުގައި ސިފަކުރެވިދާނެއެވެ. މުސްލިމުން ތަމްސީލުކުރާނެ، މުސްލިމުންގެ އެންމެ މަތިވެރި އަގުކުރުންތައް ތަޖުސީދުކުރާ (އެމްބޮޑީކުރާ)، އިސްލާމްދީނުގެ މަތީގައި ރޭވުންތައް ތަންފީޒުކުރާނެ، އެ ދީނުގެ ޙުކުމްތައް ތަންފީޒުކުރާނެ، އިސްލާމްދީނުގެ ނަމުގައި ސިޔާސީ ވުޖޫދެއް ތަމްސީލުކުރާނެ ގުނަވަނެއް ނެތިވެގެންދިއުމުގެ ފަޤީރުކަން އިސްލާމީ އުންމަތް އިހުސާސްކުރަންޖެހެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ދެ ނަތީޖާއެއް އިސްލާމީ އުންމަތާއި މުސްލިމުންނާ ކުރިމަތިވިއެވެ.

ފުރަތަމަ ނަތީޖާ: ޚިލާފަތު އުވުމަށްފަހު އިސްލާމީ އުންމަތަށް ކުރިމަތިވި ހާލަތާ އެއްގޮތް ހާލަތެއް އިސްލާމީ ފިޤުހުގައި ކުރިން ތަސައްވުރުކޮށްފައި ނެތުމުން، ފިޤުހީ ހުސްކަމެއް ކުރިމަތިވިއެވެ. ޚިލާފަތު އުވުމުގެ ކުރިންވެސް މުސްލިމުން އެހެނިހެން މީހުންނާއެކު އަޤައްލިއްޔަތުތަކެއްގެ (މައިނޯރިޓީތަކެއްގެ) ގޮތުގައި ދިރިއުޅުނެވެ. ނަމަވެސް އެއިރު އެމީހުންގެ ޙައްޤުތައް ތަމްސީލުކުރާ ސިޔާސީ ވަކި ގުނަވަނެއް އޮތްކަމުގެ އިހުސާސް އެމީހުންނަށް ކުރެވުނެވެ. އެމީހުންނަކީ ބޮޑު އެއް އުންމަތުގެ ބައެއްކަން އިހުސާސުވިއެވެ.

ދެވަނަ ނަތީޖާ: ޚިލާފަތު އުވިގެންދިއުމުގެ ކުރިން ޚިލާފާތު އޮތް ހާލަތުގެ ސަބަބުން ޚިލާފަތުގެ ތަސައްވުރު ބައެއް މުސްލިމުންގެ ވިސްނުމުގައި ކިލަނބުވިއެވެ. ޚިލާފަތު އުވުމުގެ ކުރިން ދިޔަ ދުވަސްވަރު ޚިލާފަތު އިތީ އެޒަމާނުގެ މުސްލިމުންގެ ބޭނުންތަކާއި އުންމީދުތަކަށް އިޖާބަދެވޭ ވަރަށްވުރެ ނިކަމެތި ފައްތަރެއްގައެވެ. ޚިލާފަތު ވެފައި އޮތީ ހުޅަނގުން އުފައްދަމުން އައި ދުނިޔޭގެ އައު ނިޒާމުގެ ކޯޅުންތަކުގެ ތެރޭ ކުޅޭކުޅޭ އެއްޗަކަށް ވެފައެވެ. ވިލާތުގެ މުފައްކިރުންނާއި ލިޔުންތެރިން ޚިލާފަތު ސިފަކުރީ ޔޫރަޕުގެ ބަލިމީހާގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި ޚިލާފަތުގެ ތެރޭގައި މަޝްވަރާކުރުމުގެ މަބްދައު ތަންފީޒުނުކުރެވި ޚިލާފަތަކީ ސިޔާސީ ލީޑަރުންގެ އަމިއްލަ އެދުންތައް ހާސިލުކުރަން އޮތް ނަމަކަށް ބަދަލުވެފައި އޮތްކަމުގެ އިހުސާސް އިސްލާމީ އުންމަތުގައި ވަރަށް ބޮޑަށް ފެތުރިފައިވެއެވެ.

ސަޢީދު އައްނޫރުސީއާއި މުޙައްމަދު ޙަމްދީ ޔާޒިރްއާއި މުޙައްމަދު ޢާކިފު އަދި މުޙައްމަދު ޚައުޖާ އަލްއިސްކީލީ ފަދަ އިސްލާމީ އުންމަތުގެ ބޮޑެތި މުފައްކިރުންނާއި ދީނީ ޢިލްމުވެރިން ޚިލާފަތުގެ ފަހު ދުވަސްވަރުގައި ލިޔުއްވާފައިވާ ލިޔުންތަކުގައި އެއިރު ޚަލީފާކަމުގައި ތިއްބެވި ބޭފުޅުންނާއި ޚިލާފަތުގެ އެކިއެކި މަތީ ފަންތީގެ މަޤާމުތަކުގައި ތިއްބެވި ބޭފުޅުންނަށް ފާޑުވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. ޚިލާފަތުގެ ޙަޤީޤީ ޒިންމާއިން ރެކި، ސިޔާސީންގެ އެދުންތައް ހާސިލުކުރަން ބޭނުންކުރާ އާލަތަކަށް ޚިލާފަތު ބަދަލުކޮށްފައި އޮތުމުންނެވެ.

އިސްލާމީ ޚިލާފަތު އުވިގެން ދިއުމުގައި ބައެއް އިސްލާމީ މުފައްކިރުންނާއި މުޘައްޤިފުންނަށް (އިންޓެލެކްޗުއަލްސް)އަށް ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވުނީވެސް މިކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ. މިޞްރުގެ ޢިލްމުވެރިޔާ ޢަލީ ޢަބްދުއްރައްޒާޤު ލިޔުއްވި ފޮތެއްގައި ޚިލާފަތަކީ ދީނީ މުއައްސަސާއެއް ނޫންކަމަށާއި ސިޔާސީ މުއައްސަސާއެއްކަމަށާއި، ޚިލާފަތު ނޫން އެހެނިހެން މުއައްސަސާތައް މެދުވެރިކޮށް މުސްލިމުންނަށް އިސްލާމީ ސިޔާސީ ވިޖުހަތައް (ޕާސްޕެކްޓިވްސް) އާންމުކުރުމުގެ އިޚުތިޔާރު އޮންނާނެކަމަށް ދެކަވަޑައިގަންނަވާކަމަށް ލިޔުއްވިއެވެ. ތުރުކީގެ އިސްލާމީ މުފައްކިރެއްކަމަށްވާ ޢުމަރު ރިޟާ ދޫޣުރޯލު މިފޮތް ތުރުކީ ބަހަށް ތަރުޖަމާކުރައްވައި އެ ޤައުމުގެ އާންމުންނަށް ލިބޭނެ ގޮތްވެސް ހެއްދެވިއެވެ.

މިފޮތް ތަރުޖަމާކުރެވުނުއިރު އަދި ޚިލާފަތު އެކީގައި އުވިގެންނުދެއެވެ. ނަމަވެސް ޚިލާފަތުގެ ގިނަ ބާރުތަކެއް އެއިރު އެކުލަވައިލެވިފައި އޮތް ތުރުކީގެ ބަރުލަމާނަށް ނަގާފައިވެއެވެ. އެއިރު ޚިލާފަތު އުވައިލުމަށް ތުރުކީގެ ބަރުލަމާނުގައި ކުރެވުނު ބަހުސްތަކުގައި ސައްޔިދު ބެކްފަދަ ސިޔާސީން ހުއްޖަތުގެ ގޮތުގައި އިސްވެ އިޝާރާތްކުރެވުނު ފާޑުކިޔުންތައް ބޭނުންކުރެއްވިއެވެ. އަދި މުޞްޠަފާ ކަމާލު އޭނާގެ ތަޤުރީރުތަކުގައި ޚިލާފަތުގެ ޒަމާން ހިނގައްޖެކަން ސާބިތުކޮށްދިނުމަށްވެސް ބޭނުންކުރީ މިފަދަ ފާޑުކިޔުންތަކާއި ތާރީޚީ ހުއްޖަތްތަކެވެ.

އިސްލާމީ ސަފުން ޚިލާފަތަށް ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވި ނަމަވެސް ޚިލާފަތު އުވައިލުމަށް އެއްވެސް އިސްލާމީ މުފައްކިރެއް އަދި ޢިލްމުވެރިއެއް ގޮވައިނުލައްވައެވެ. އެބޭފުޅުންގެ ލިޔުއްވުންތަކާއި ތަޤުރީރުތަކުން ޚިލާފަތު އުވައިލެއްވުމަށް ބޭނުންފުޅުނުވާކަމާއި އެދިވަޑައިގަތީ ޚިލާފަތުގައި އެއިރު ހުރި އުނިކަންކަން އިސްލާހުކުރައްވަންކަން ސާފެވެ.

ސަބަބަކީ އިސްލާމި ފިޤުހުގައި އިސްލާމީ ދުނިޔޭގެ މިސްރާބު ކަނޑައަޅާނެ މުއައްސަސާއެއް ނެތި، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް ޤާއިމުކުރުމާއި، އިސްލާމީ ޝަޚުޞު ވުޖޫދުގައި އޮންނާނެ ގޮތެއް ތަސައްވުރުކޮށްފައި ނެތުމެވެ. އިސްލާމީ ފިޤުހުވެރިން އިހުއްސުރެ ތަސައްވުރުކުރައްވާފައިވަނީ ސިޔާސީ ގޮތުން މުސްލިމުން އެއް ސިޔާސީ އިންތިޒާމެއްގެ ދަށުގައި ދިރިއުޅުމެވެ.

މުސްލިމުންނަށް އިސްލާމީ ދިރިއުޅުމެއް އުޅުމަށްޓަކައި އެމީހުންގެ ދީނީ އަގުކުރުންތައް ތަމްސީލުކުރާނެ ދައުލަތަކަށް ނިސްބަތްވެވުމަކީ ޝަރުތެއްކަމަށް ބައެއް އިލްމުވެރިން ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ. ﷲގެ ޙުކުމްތައް ޤާއިމުކުރާ އިސްލާމީ ދައުލަތެއް އޮތުމަކީ މުސްލިމުންނަށް އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކާ ގުޅިލާމެހިފައިވުމުގެ އިހުސާސް ލިއްބައިދިން ކަމެކެވެ. އެ ދައުލަތާމެދު މުސްލިމުން ދެކެނީ ހިއްސާވަނިވި އަމާޒުތަކެއް ހާސިލުކުރުމަށްޓަކައި ބޯލަނބައި ކިޔަމަންވުން ލާޒިމު، ހުރިހާ ފަރުދުން އެހަށިގަނޑަކަށް ނިސްބަތްވާ ހަށިގަނޑު ކަމަށެވެ.

ޚިލާފަތު އުވައިލުމަށްފަހު މުސްލިމުން ތިބި ހާލަތަކީ ހަށިގަނޑާ ވަކިވެފައިވާ ގުނަވަންތަކެއްގެ ހާލަތުކަމުގައި ބުނެވިދާނެއެވެ. އިސްލާމްދީން ދިރުވުމުގެ ޒިންމާ އަދާކުރި ހަށިގަނޑު އުވައިލާ އޭގެ ބަދަލުގައި މުޅިން އައު އިޖުތިމާއީ އަދި ސިޔާސީ ހަށިގަނޑެއް ގެނައީއެވެ. އައު ހަށިގަނޑާ ގުޅުވައިލެވުނު ގުނަވަންތަކަކީ (މުސްލިމުންނަކީ) ކުރީގެ ހަށިގަނޑާ ލާމެހިގެން އެތައް ސަތޭކަ އަހަރެއް ހޭދަކުރި ގުނަންތަކެކެވެ.

އައު ހަށިގަނޑަކީ އެ ހަށިގަނޑާ ގުޅުވައިލެވުނު ގުނަވަންތަކާ މުޅިން ފުރެއްދަ ހަށިގަނޑެކެވެ. އެ ހަށިގަނޑާއި ގުނަވަންތަކުގެ މެދުގައި އުފައްދާފައިވާ ގުޅުމަކީ މަސްނޫއީ ގުޅުމެކެވެ. އެއީ ތަބީއީ ގުޅުމެއް ނޫނެވެ. އެގުޅުމުގައި ސާބިތުކަން ކުޑައެވެ. އިސްތިޤުރާރެއް ނެތެވެ. އެކަމުގެ ސަބަބުން ފާއިތުވި ޤަރުނެއްހައި ދުވަސްވީއިރުވެސް މުސްލިމުންނަށް އެކަތިގަނޑެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްނުކުރެވެއެވެ.