2014 ވަނަ އަހަރު ޣައްޒާގައި އިސްރާއީލުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ދިން ހަމަލާތަކުގައި މަރުވި މީހުންގެ އިސްރާއީލް ސިފައިންގެ އަދަދުގެ ދެގުނަ މިހާރު ކުރަމުން މިދާ ހަނގުރާމައިގައި، މިހާރުވެސް ގާތްގަނޑަކަށް މަރުވެފައިވާއިރު، މިއީ ޣައްޒާގެ ސަރަޙައްދުގެ ތެރެއަށް އިސްރާއީލު ވަދެފައިވާ މިންވަރާއި ހަމާސް އިން ގެރިއްލާ ޓެކްޓިކްސް އާއި ފުޅާކޮށްފައިވާ ހަތިޔާރުގެ ބޭނުން ހަރުދަނާ ގޮތެއްގައި ކުރަމުން އަންނަ މިންވަރު ދައްކުވައިދޭ ކަމެކެވެ.
އިސްރާއީލުގެ އަސްކަރީ މާހިރުންނާއި އިސްރާއީލުގެ ކޮމާންޑަރަކާއި ހަމާސްގެ މަސްދަރަކުން ވަނީ ފަލަސްތީނު ޖަމާއަތުން ހަތިޔާރުގެ ބޮޑު ސްޓޮކަލެއް ބޭނުންކުރި ގޮތާއި އެ ސަރަހައްދާ ބެހޭ ގޮތުން އެޖަމާއަތަށް ލިބިފައިވާ މައުލޫމާތާއި ބޮޑު ޓަނަލް ނެޓްވޯކެއް ބޭނުންކޮށްގެން ޣައްޒާގެ މަގުތައް ނުރައްކާތެރި އަނދަވަޅަކަށް ބަދަލުކޮށްލާފައިވާ ގޮތް ކިޔައިދީފައެވެ.
އެމީހުންގެ އަތުގައި ގްރެނޭޑުން މުއްސަނދި ކޮށްފައިވާ ޑްރޯންތަކުން ފެށިގެން ބާރުގަދަ ޓްވިން ޗާޖް ހިމެނޭ އެންޓި ޓޭންކް ހަތިޔާރު ފަދަ ހަތިޔާރުތައް އެބަހުއްޓެވެ.
އިސްރާއީލުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން އާދީއްތަ ދުވަހު ބުނީ އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 27 ވަނަ ދުވަހު ޣައްޒާގެ ސިޓީތަކާއި ރެފިއުޖީ ކޭމްޕްތަކަށް ޓޭންކުތަކާއި އިންފެންޓްރީތައް ވަންނަން ފެށުމުން ޣައްޒާގައި އެއްގަމު މަގުން ކުރިއަށްގެންދާ ކެމްޕޭން ފެށި ފަހުން މިހާތަނަށް އިސްރާއީލްގެ 121 ސިފައިން މަރުވެފައިވާ ކަމަށެވެ.
އެއީ 2014 ވަނަ އަހަރު ހިނގި ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި 66 މީހުންނާ އަޅާބަލާއިރު، ގާތްގަނޑަކަށް ދެގުނައެވެ. އިސްރާއީލުން ތިން ހަފުތާގެ މުއްދަތަށް އެއްގަމު މަގުން ހަމަލާތައް ދިން ނަމަވެސް އޭރު އަމާޒަކަށްވީ ހަމާސް ނައްތާލުމެއް ނޫނެވެ.
އިސްރާއީލުގެ ރިޓަޔާޑް މޭޖަރ ޖެނެރަލް އަދި މިހާރު ޔަހޫދީ އިންސްޓިޓިއުޓް ފޮރ ނޭޝަނަލް ސެކިއުރިޓީ އޮފް އެމެރިކާ (ޖިންސާ) ގައި ހުންނެވި ކުރީގެ ނޭޝަނަލް ސެކިއުރިޓީ އެޑްވައިޒަރު ޔާކޮވް އެމިޑްރޯރު ވިދާޅުވީ، މި ހަނގުރާމައިގެ ސްކޯޕާއި 2014 ވަނަ އަހަރާ އަޅާކިޔޭކަށް ނެތް ކަމަށެވެ.
އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ފާއިތުވި ދިހަ ވަރަކަށް އަހަރު ތެރޭގައި އަސްކަރިއްޔާއިން "ޓަނަލްތަކަށް" ރަނގަޅު ހައްލެއް އަދި ހޯދިފައެއް ނުވެއެވެ.
އިސްރާއީލުން ހަމަލާދޭން ފެށީ އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 7 ވަނަ ދުވަހު ހަމާސްގެ ހަތިޔާރު އެޅި ބަޔަކު ހިންގި ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި 1200 މީހުން މަރުވެ، 200 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ރަހީނުކުރި ކަމަށް އިސްރާއީލުން ބުނަމުންނެވެ.
ހަނގުރާމަ ފެށުނު ފަހުން ޣައްޒާގައި މިހާތަނަށް ގާތްގަނޑަކަށް 19،000 މީހުން މަރުވެފައިވާއިރު، ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމަށް ބައިނަލްއަގްވާމީ ފަރާތްތަކުން ދަނީ ކެނޑިނޭޅި ގޮވާލަމުންނެވެ. އިސްރާއީލުގެ ހަރުކަށި ބައިވެރިޔާ އެމެރިކާއިން ވެސް ވަނީ ސްޓްރެޓެޖީ ބަދަލުކޮށް، އެއަށްވުރެ ސީދާ ހަމަލާތައް ދިނުމަށް ގޮވާލާފައެވެ.
އިސްރާއީލުގެ ބޮޑުވަޒީރު ބެންޖަމިން ނަތަންޔާހޫ ބުރާސްފަތި ދުވަހު ވިދާޅުވީ އިސްރާއީލުން ހަނގުރާމަ ކުރާނީ "ފުރިހަމަ ކާމިޔާބީއެއް ލިބެންދެން" ކަމަށެވެ. އިސްރާއީލުގެ އޮފިޝަލުން ބުނަމުން ދަނީ އެ މަސައްކަތް ނިންމަން މަސްތަކެއް ނަގާނެ ކަމަށެވެ.
ނަތަންޔާހޫގެ ހާރިޖީ ސިޔާސަތުގެ އެޑްވައިޒަރު އޮފިރް ފަލްކް ރޮއިޓާސްއަށް ބުނީ ފުރަތަމަ ދުވަހުން ފެށިގެން ވެސް މިއީ ގޮންޖެހުމެއް ކަމަށާއި ހަމަލާތައް އައީ އިސްރާއީލު ސިފައިންނަށް ކުރިމަތިވި ބޮޑެތި ގޮންޖެހުން ތަކާއެކު ކަމަށެވެ.
"އަހަންނަށް އެނގޭ މިޝަން ފުރިހަމަ ކުރަން އިތުރު އަގެއް ދައްކަން ޖެހިދާނެކަން."
އޮފިރް ފަލްކް ރޮއިޓާސްއަށް ބުންޏެވެ.
ވަރުގަދަ ކުރިމަތިލުންތަކެއް
ހަމާސްގެ ޓެލެގްރާމް ޗެނަލްގައި މި މަހު އާންމުކޮށްފައިވާ ވީޑިއޯތަކުން ފެންނަ ގޮތުގައި ޑިސެމްބަރު މަހުގެ ހަތް ވަނަ ދުވަހު ބޮޑީކެމް އަޅައިގެން ތިބި ހަނގުރާމަވެރިން ނާއި ހަތިޔާރު އެޅި އުޅަނދުތަކަށް، އިމާރާތްތަކުގެ ތެރެއިން ހަމާސްގެ މުޖާހިދުންގެ ކޮނޑުމަތިން ހިފަހައްޓައިގެން ރޮކެޓް ފޮނުވާލަ އެވެ. މުޖާހިދުންގެ ތެރެއިން އެކަކީ ޣައްޒާ ސިޓީގެ އިރުމަތީގައި އޮންނަ ޝެޖައްޔާއަށް ނިސްބަތްވާ މީހެކެވެ.
ޑިސެމްބަރު މަހުގެ ފަސް ވަނަ ދުވަހު ކުރި އެހެން ޕޯސްޓެއްގައި ވަނީ ސިފައިން އަރާމުކުރާ އިޒްރޭލުގެ ކޭމްޕެއް ސްކޭން ކުރުމަށް ޕެރިސްކޯޕެއް ފަދަ ޓަނަލަކުން ކެމެރާއެއް ނުކުންނަ ކަމަށެވެ. އެ ޕޯސްޓުގައި ބުނެފައި ވަނީ ފަހުން އަޑީގައި އެއްޗެއް ގޮއްވާލި ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ރޮއިޓާސް އިން ބުނީ އެ ވީޑިއޯތަކުގެ ކަށަވަރު ކަން ޔަޤީން ކުރެވިފައި ނުވާކަމަށެވެ.
ނަން ނުޖެހުމަށް ޝަރުތުކޮށް ޣައްޒާގެ އެތެރޭން ރޮއިޓާސްއާ ވާހަކަ ދެއްކި ހަމާސްގެ މަސްދަރަކުން ބުނީ ހަނގުރާމަވެރިން އިސްރާއީލް ސިފައިންނާއި ކައިރިއަށް ގޮސް "އެހެން މީހުން ނުކުރާ ފަދައިން" ހަމަލާތައް ދޭން ފެށި ކަމަށާއި، އެމީހުންނަކީ ގިނަ ފަހަރަށް ޢާއްމުކޮށް ހިނގާބިނގާވެ އުޅޭ މުޖާހިދުން ނުވަތަ ޓަނަލްތަކުން ނުކުންނަ ބައެއް ކަމަށެވެ.
"އަޅުގަނޑުމެންގެ ބާރާއި އެމީހުންގެ ބާރާއި ވަރަށް ބޮޑު ތަފާތެއް އެބަހުރި، އަޅުގަނޑުމެން އަމިއްލަ ނަފްސަށް އޮޅުވާނުލާ،" އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
ހަމާސްގެ ހަނގުރާމަވެރިންގެ ތެރެއިން މަރުވެފައިވަނީ ކިތައް ހަނގުރާމަވެރިން ކަމެއް ހަމާސް އިން ހާމައެއް ނުކުރެއެވެ. އިސްރާއީލުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ބުނެފައިވަނީ މިހާތަނަށް 7،000 މީހުން މަރުވެފައިވާ ކަމަށެވެ. އެ ޖަމާއަތުން މީގެ ކުރިން ވެސް ވަނީ އިސްރާއީލުގެ އަދަދު ދޮގުކޮށް، އޭގެ ތެރޭގައި އާންމުން ވެސް ހިމެނޭ ކަމަށް ބުނެފައެވެ.
ރޮއިޓާސްއިން ބުނީ ޣައްޒާއިން ބޭރުގައި ތިބި ހަމާސްގެ ތަރުޖަމާނުންވެސް މި ލިޔުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ރޮއިޓާސްއިން ބަހެއް ހޯދުމަށް އެދުމުން ވެސް ޖަވާބެއް ދީފައި ނުވާކަމަށެވެ.
2014 ވަނަ އަހަރު ހަނގުރާމަކުރި އިސްރާއީލުގެ ކޮމާންޑަރަކު ބުނީ މި އޮޕަރޭޝަންގެ ސްކޯޕް ފުޅާވުމުގެ މާނައަކީ އިތުރު ސިފައިން ތިބުމުގެ ސަބަބުން ހަމާސްއަށް "ޑިފެންޑަރުންގެ އެޑްވާންޓޭޖް" ލިބޭތީ މަރުވާ އިސްރާއީލްގެ ސިފައިންގެ މީހުންގެ އަދަދު އިތުރުވާނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ކަމަށެވެ. ނަން ހާމަނުކުރުމަށް އޭނާ އެދުނީ އޭނާއަކީ މި ހަނގުރާމައިގައި އެކްޓިވް ރިޒަރވިސްޓަކަށް ވާތީއެވެ.
އިސްރާއީލުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން އެކަމުގައި ޝާމިލުވާ ސިފައިންގެ އަދަދުތަކާއި އެހެނިހެން އޮޕަރޭޝަނަލް ތަފްސީލެއް ހާމައެއް ނުކުރެއެވެ.
އިޒްރޭލުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން 2014 ވަނަ އަހަރު ބޭނުންކުރި ޓެކްޓިކްސް ތައް ދައްކުވައިދޭ ފޮޓޯތައް ސޯޝަލް މީޑިއާގައި އާންމުކޮށްފައިވާއިރު، ބުލްޑޯޒަރުން ބިލްޓްއަޕް ސަރަހައްދުތަކުގައި ހަދާފައިވާ މަގުތައް ތަޅާލާފައިވާ މަންޒަރު ފެންނައިރު، މިހާރު ލޭންޑްމައިން ހުރެދާނެ މަގުތަކުން ސިފައިންނަށް ސަލާމަތްވެވޭނެއެވެ.
ޣައްޒާގެ އުތުރުގެ ބައެއް ޑިސްޓްރިކްޓްތަކުގައި ވެސް ގިނަ އިމާރާތްތަކެއް ހަލާކުވެފައިވާއިރު، ވަރުގަދަ ކުރިމަތިލުންތަކެއް ދަނީ ހިނގަމުންނެވެ.
ސިފައިން ބިނާކުރުން
"ހަމާސް އިން 2014 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން އެ ޖަމާއަތުގެ އަސްކަރިއްޔާ އުފެއްދުމަށް ބޮޑެތި ފިޔަވަޅުތަކެއް އެޅި،" އިޒްރޭލުގެ އިންޓެލިޖެންސް ސާވިސްގެ ކުރީގެ އިސް އޮފިޝަލެއް ކަމަށްވާ އަދި މިހާރު ބާ އިލާން ޔުނިވާސިޓީގެ ބިގިން-ސަދަތު ސެންޓާ ފޯ ސްޓްރެޓެޖިކް ސްޓަޑީޒްގައި ހުންނެވި ޔަލް ޕިންކޯ ރޮއިޓާސްއަށް ކިޔައިދިނެވެ.
އޭނާ ބުނީ ހަމާސްގެ ބައިވެރިޔާ އީރާނުގެ އެހީގައި ރަޝިއާއިން ފަރުމާކޮށްފައިވާ ކޯނެޓް އެންޓި ޓޭންކް މިސައިލް ފަދަ ބައެއް ޒަމާނީ ހަތިޔާރު އެތެރެކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ހަމާސް އިން ޣައްޒާގައި އާރްޕީޖީ-7 ރޮކެޓް ޕްރޮޕެލްޑް ގްރެނޭޑް ފަދަ އެހެނިހެން ހަތިޔާރުތައް އެޅުން މާސްޓުކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި ހަނގުރާމަވެރިންގެ އަތުގައި މިހާރު އެއަށްވުރެ ބޮޑު ހަތިޔާރު ރިޒާވްއެއް އެބަހުރި ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.
ހަމާސްގެ ވީޑިއޯތަކުން ގިނަ ފަހަރަށް ފެންނަނީ ވެހިކަލްތަކުގެ ބޮޑެތި ގޮވުންތަކެކެވެ. އިސްރާއީލުގެ އަސްކަރީ މާހިރުން ވިދާޅުވާގޮތުގައި ވެހިކަލްތައް ގޮއްވާލުމުގެ މާނައަކީ ވެހިކަލެއް ހަލާކުވުން ނޫން ކަމަށާއި އެއީ އަންނަ ޕްރޮޖެކްޓަލްތައް ހުއްޓުވުމަށް އަޅާ ޑިފެންސިވް ސިސްޓަމްތަކުގެ ސަބަބުން ވެސް ވެދާނެ ކަމެއް ކަމަށް އެ މީހުން ބުނެއެވެ.
މީގެ ކުރިން ޣައްޒާގައި މަސައްކަތް ކުރެއްވި އަދި ފަލަސްތީނުގެ ކަންކަމާ ބެހޭ ހާއްސަ ބޭފުޅެއް ކަމަށްވާ މިސްރުގެ އަލް އަހްރާމް ނޫހުގެ މެނޭޖިން އެޑިޓަރު އަޝްރަފް އަބޫއަލްހޫލް ވިދާޅުވީ މިސައިލާއި "ލޯކަލްކޮށް އުފައްދާފައިވާ ޕްރޮޖެކްޓަލްތައް" ފޮނުވާލުމަށް ހަނގުރާމަވެރިން އިސްރާއީލް ސިފައިންނާއި ވަރަށް ގާތަށް ދިޔަ ކަމަށެވެ.
އިސްރާއީލުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން މިމަހު އާންމުކުރި ވީޑިއޯއެއްގައި ބުނެފައިވަނީ ބޮން އަޅާފައިވާ އިމާރާތެއްގެ ދަށުގައި އޮތް ޓަނަލަކުން ހަނގުރާމަވެރިން ނުކުންނަ މަންޒަރު ފެންނަ ކަމަށާއި އެ ދެ މީހުންނަށް ވެސް މިސައިލް ހަމަލާ ދީފައިވާ ކަމަށެވެ.
ގުދުސް އިންސްޓިޓިއުޓް ފޯ ސްޓްރެޓެޖީ އެންޑް ސެކިއުރިޓީގެ އިސްރާއީލުގެ ކުރީގެ އަސްކަރީ އިންޓެލިޖެންސް އޮފިސަރު އެލެގްޒެންޑާ ގްރިންބާގް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ހަމާސް އިން އެ މީހުންގެ އާ ހަތިޔާރާއި ޓެކްޓިކްސް ޕޯސްޓް ކޮށްފާނެއެވެ.